Dawid, Michał i Wojtek pasjami poszukiwali kamienia „breńskiego” na podmurówkach przedwojennych domów. Bystra Nikola bez problemu odnalazła na muzealnym zabytkowym kredensie „czepnik”, czyli gliniane naczynie z zakorkowanym otworkiem, służącym do oddzielania śmietany od mleka. Adam świetnie orientował się, że w jego ogrodzie w Hermanicach stoi zabytkowy krzyż ufundowany w XIX wieku przez kamienicznika Franciszka Korera. Klaudia pamiętała, że jej dziadek urodził się na Równicy. Szymona interesowało piękne, stylowe biurko, które własnoręcznie wykonał dawny burmistrz Ustronia Andrzej Broda. Roman doskonale wiedział, czym się różni żelazko z duszą od żelazka na węgiel drzewny oraz do czego służą „krymple”. Karolina przejęła się tragicznymi losami Mani Blankówny z willi z wieżyczką na Zawodziu. Ania, chociaż z pewną nieśmiałością, ale za to bezbłędnie opowiadała o dziewiętnastowiecznej bieliźnie, czyli „rosypołach”. Filipa zaintrygowała historia leczących ziołami rodzin Frąckowiaków i Łysogórskich. Magnusa zafrapowały bulaje, czyli małe, okrągłe okienka w modernistycznych willach, przywodzące na myśl transatlantyki. Kamil, zainspirowany dawnymi fotografiami kamienicy swojego pradziadka Józefa Kopieczka, postanowił odkryć dzieje tego słynnego niegdyś ustrońskiego mistrza piekarnictwa. Wszyscy zgodnie zapamiętali treść sentencji haftowanej ręcznie na makatkach, które niegdyś zdobiły kuchnie ustrońskich domów – „Jak żona gotuje to mężowi smakuje”.
Konkurs Wiedzy o Ustroniu im. Józefa Pilcha, nad którym Honorowy Patronat objął Burmistrz Miasta Ustroń, miał miejsce 30 maja 2012 r. Przed godz. 10.30 do Muzeum Ustrońskiego im. Jana Jarockiego przybyło dwunastu zawodników – reprezentantów klas pierwszych Gimnazjum Nr 1 i Gimnazjum Nr 2 w Ustroniu wraz z opiekunami – dyrektorami szkół oraz kibicami, którzy wiernie towarzyszyli im przez ponad dwie godziny zaciętej rywalizacji. Uczestnicy przygotowywani byli do Konkursu na specjalnych, trwających kilka tygodni warsztatach, które odbywały się w muzeum, szkole i w terenie. Skład drużyny z Gimnazjum Nr 1 przedstawiał się następująco: Nikoleta Cieślar, Wojciech Gogółka, Kamil Kopieczek, Magnus Lupa, Dawid Mucha i Karolina Wantulok. Natomiast drużynę z Gimnazjum Nr 2 tworzyli: Roman Gazda, Anna Kowala, Adam Kubok, Klaudia Nocoń, Szymon Szlauer i Filip Wałach.
Wszystkich przywitała wiceburmistrz Jolanta Krajewska-Gojny, a szczególnie serdecznie gości – Helenę i Tadeusza Pilchów – żonę i syna patrona Konkursu. W tym miejscu należy przypomnieć, iż Józef Pilch (1913-1995) był bibliofilem, publicystą oraz badaczem dziejów Śląska Cieszyńskiego, a ponadto zasłużonym członkiem Towarzystwa Miłośników Ustronia i inicjatorem wydawnictwa „Pamiętnik Ustroński”.
Konkurs Wiedzy o Ustroniu składał się z trzech konkurencji – jednej zespołowej i dwóch indywidualnych. Oceniało pięcioosobowe jury w składzie: Danuta Koenig (Urząd Miasta Ustroń), Przemysław Korcz (Rada Miasta Ustroń), Lidia Szkaradnik (Muzeum Ustrońskie), Elżbieta Sikora i Jan Sztefek (Towarzystwo Miłośników Ustronia).
Zadanie grupowe polegało na ułożeniu specerownika po Ustroniu, na podstawie zdjęć 20 obiektów – dawnych i współczesnych, według podanej trasy. I tutaj gratulacje należą się obu zespołom, ponieważ wszystkie obiekty rozpoznały poprawnie, a spacerowniki ułożyły prawidłowo. Dwie drużyny, dwa różne temperamenty. „Jedynka” – spokojna, wyważona, skupiona, bardzo dobrze przygotowana, o czym mogłam się przekonać na warsztatach podsumowujących, „Dwójka” – bardziej dynamiczna, ruchliwa, równie dobrze przygotowana, ale mająca w swoim szeregach Szymona Szlauera, który wywalczył dla kolegów więcej punktów, wyczerpująco opowiadając o poszczególnych obiektach, znajdujących się na trasie spacerownika.
Konkurencja indywidualna dotyczyła rozpoznania, a następnie opisania trzech eksponatów etnograficznych znajdujących się w zbiorach Muzeum Ustrońskiego, które niegdyś używali nasi przodkowie. Prawie wszyscy zawodnicy wykonali to zadanie bezbłędnie, natomiast największą ilość punktów uzyskali: Karolina Wantulok (G-1), Szymon Szlauer (G-2), Roman Gazda (G-2), Adam Kubok (G-2) i Nikoleta Cieślar (G-1).
Ostatnim zadaniem był test składający się z 40 pytań i trzech odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna okazała się prawidłowa. Sprawdzian ten, zdaniem obserwatorów, był trudny. Obejmował dość szeroką tematykę związaną z historią, dziedzictwem kulturowym i współczesnością Ustronia, a także osobliwości oraz ciekawostki. Jednak dla naszych gimnazjalistów konkurencja ta okazała się stosunkowo łatwa – na 40 możliwych punktów zdobyli od 34 do 40. Najwięcej punktów przyznano: Szymonowi Szlauerowi (G-2), Filipowi Wałachowi (G-2), Romanowi Gaździe (G-2), Klaudii Nocoń (G-2), Kamilowi Kopieczkowi (G-1) i Karolinie Wantulok (G-1). Uczniowie ci, w tej samej kolejności, uzyskali też najlepszą ocenę w łącznej punktacji indywidualnej i zostali zwycięzcami Konkursu Wiedzy o Ustroniu im. Józefa Pilcha 2012. Wszyscy uczestnicy otrzymali zestawy nagród.
Organizatorem wydarzenia było Towarzystwo Miłośników Ustronia, które zrealizowało Konkurs w ramach projektu współfinansowanego przez Miasto Ustroń jako zadanie publiczne na 2012 rok.
Zarząd TMU składa serdecznie podziękowania: dyrekcji Gimnazjum Nr 1 w osobach Leszka Szczypki i Małgorzaty Wragi-Żdan oraz dyrekcji Gimnazjum Nr 2 w osobach Iwony Werpachowskiej i Grażyny Tekielak za miłą, udaną współpracę, załodze Muzeum Ustrońskiego z dyrektor Lidią Szkaradnik za pomoc przy organizacji Konkursu, a działowi etnograficznemu za przeprowadzenie lekcji muzealnych oraz sponsorom – „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców i firmie „Proinbud” państwa Danuty i Zbigniewa Bałdysów za ufundowanie nagród.
Gorące podziękowania oraz gratulacje należą się również uczestnikom Konkursu. Wszyscy jesteście zwycięzcami! Głównym celem projektu było nie tylko zainteresowanie młodych ustroniaków dziedzictwem kulturowym, tradycją regionalną, lokalnymi wartościami, ale przede wszystkim rozbudzenie w nich pasji poszukiwania, pasji szperania. Nasza licząca ponad 700 lat miejscowość skrywa jeszcze niejedną ciekawą historię z przeszłości. Warto odkrywać swoje korzenie!

Bożena Kubień - inicjator, koordynator i realizator projektu

---

PRZYKŁADOWE PYTANIA KONKURSOWE:

Jak nazywała się dawna fabryka, która funkcjonowała w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się dom towarowy „Savia-Tesco”:
a). Kuźnia Ustroń
b). Fabryka Mebli Giętych Jakuba i Józefa Kohnów
c). Fabryka Wyrobów Miedziano-Metalowych „Bracia Kohlhaupt”
odpowiedź poprawna – „b”.

Jaki pomnik znajduje się w parku za ratuszem:
a). lotnika Jana Cholewy
b). upamiętniający dawną synagogę żydowską
c). upamiętniający ofiary II wojny światowej
odpowiedź poprawna – „c”.

Czym handlował kupiec Gustaw Silbermann w swoim domu towarowym położonym nieopodal rynku:
a). odzieżą i materiałami łokciowymi
b). towarami kolonialnymi
c). pieczywem
odpowiedź poprawna – „a”

Ks. Karol Kotschy – dawny proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej pw. Apostoła Jakuba Starszego w Ustroniu wyhodował nową odmianę jabłek, które otrzymały nazwę:
a). „kacze głowy”
b). „kocze głowy”
c). „kocze jabłka”
odpowiedź poprawna – „b”

Imprezą kulturalną w Ustroniu, na potrzeby której zbudowano w 1976 r. amfiteatr w Parku Kuracyjnym był:
a). Festiwal „Gaude Fest”
b). Festiwal Piosenki Czeskiej i Słowackiej
c). Festiwal Przyjaźni Czeskiej i Słowackiej
odpowiedź poprawna – „b”




cofnij